Fatma Bahar Hoşgör, Murat Çınar, Ömer İnanç Türeyen, Abdurrahman Satman
Türkiye’deki jeotermal sahaların en belirgin özellikleri rezervuarların başlangıçta sıvının etken olduğu türde olması ve rezervuar akışkanı olan sıcak suyun çözünmüş olarak karbondioksit içermesidir. Çözünmüş karbondioksit oranı az olsa dahi, söz konusu özellik rezervuar basınç davranışını önemli ölçüde etkilemektedir. Karbondioksit, rezervuar akışkanının gazlaşma (iki faza geçme) noktası basıncını arttırır. Üretimle basınç düşerken daha yüksek basınçta gazlaşma oluştuğundan ve iki fazlı akışkanın yüksek sıkıştırılabilirlik özelliğinden dolayı, rezervuar basıncı korunmuş olur. Bu nedenle, bu tür rezervuarlar modellenirken, karbondioksit etkisinin dikkate alınması gerekmektedir. Bu çalışmada, karbondioksit etkisini içeren yeni bir boyutsuz parametre (tank) modeli tanıtılmaktadır. Model geliştirilirken su ve karbondioksit için kütle dengesi ve tüm sistemi içeren enerji dengesi denklemleri kullanılmıştır. Bu şekilde, ortalama rezervuar basıncı ve sıcaklığı ile beraber karbondioksit miktarı da takip edilebilmektedir. Karbondioksitin rezervuar davranışı üzerinde etkisini göstermek amacıyla yapay saha verileri kullanılarak oluşturulan bir örnek verilmiştir. Sunulan model, karbondioksit içeren sıcak su sistemlerinin davranışını daha iyi anlamak ve geleceğe yönelik üretim performanslarının tahmin etmek amacıyla kullanılabilir.