Philippe Dumas, Thomas Garabetian
EGEC 2018 Jeotermal Piyasa Raporu, son yıllarda gözlenen istikrarlı büyümeye yönelik eğilimi doğrulamakla birlikte, aynı zamanda Avrupa’da jeotermal enerjinin tam olarak kullanılmasını sağlamak için daha fazla tanınmaya ihtiyaç duyulduğunu da belirtmektedir. Avrupa’da kurulu jeotermal elektrik kapasitesi yılda 15 TWh’den fazla büyümekte ve üretmektedir. Yeni ilaveler oldukça önemli, 2018’de, başta Türkiye’de olmak üzere 350 MWe yeni jeotermal elektrik kapasitesi devreye girdi.
Jeotermal enerjinin, ısıtma ihtiyaçlarını karşılamak için uygun maliyetli bir çözüm olarak tanımlandığı yerel ve ulusal planlama sayesinde, yeni bölgesel ısıtma şebekelerinin inşası ve eskilerin güçlendirilmesiyle, jeotermal enerjinin kullanımı da artmaktadır. Her yıl devreye giren yeni tesis sayısı, son yıllarda ortalama %10’luk bir büyüme oranı ile yükseliş eğilimindedir.
Bireysel jeotermal ısıtma sistemlerine bakıldığında, sığ jeotermal pazarı, tesis sayısı, kurulu kapasite ve üretilen enerji açısından sektörün en büyük bölümü olmaya devam etmektedir. Bireysel jeotermal ısıtma sistemleri veya jeotermal ısı pompaları, Avrupa’da yaklaşık 2 milyon kurulu ünite ile 20 GW’ın üzerinde bir ısıtma kapasitesini temsil etmektedir.
Sürekli büyümesine rağmen, bazı bölgelerdeki derin jeotermal enerji üretimi, özellikle piyasadaki alımını ciddi şekilde engelleyebilecek çevresel performans açısından olumsuz bir algıyla karşı karşıya kalmaktadır. Bu nedenle, çevresel etki değerlendirmesi, derin jeotermal kaynakların yayılmasının ön şartıdır. Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (LCA) kavramı, farklı enerji üretim teknolojilerinin çevresel etkilerinin yaşam döngüsü aşamaları üzerindeki – hammaddelerin çıkarılmasından üretime, nakliyeye, kullanım ve ömrünün sonuna kadar – analizine ve karşılaştırılmasına olanak sağlar.
Avrupa fonları tarafından finanse edilen, 30 ay süreli ve Kasım 2018’de başlayan GEOENVI projesi, hem karar vericiler hem de jeotermal piyasa aktörleriyle birlikte çalışmayı, çevre düzenlemeleri konusunda tavsiyelerde bulunmayı ve jeotermal paydaşların Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (LCA) metodolojisi uygulamasını desteklemeyi amaçlamaktadır.
GEOENVI projesinin amacı, çevresel kaygıları hem etkiler hem de riskler açısından cevaplamak, ilk olarak proje geliştiricilerine çevresel etkileri değerlendirmek için uyarlanmış bir metodoloji belirleyerek ve operasyonel veya geliştirilmekte olan jeotermal projelerin çevresel etkilerini ve risklerini değerlendirmektir [1].
Proje, çevresel etkileri değerlendirmek için basitleştirilmiş LCA modellerini geliştirmeyi ve son olarak çevresel kaygılarla doğru şekilde iletişim kurmayı, karar vericilere uyumlaştırılmış Avrupa çevre düzenlemeleri hakkında önerilerde bulunmayı hedeflemektedir.