Özlem Karadal Güneç
Otomatik söndürme sistemleri, can ve mal kaybını azaltarak, büyük kayıpları önler. Binaların yangından korunmasında, bina tahliyesi, itfaiye müdahale faaliyetleri ve yangın yayılımının engellenmesi konularında son derece etkilidir. Yangın risklerinin kontrol altına alınamaması can kaybı, iş kesintisi, mal ve ekipman hasarları ve yasal sonuçlardan kaynaklanan mali kayıplara neden olabilir.
Otomatik sprinkler sistemleri ile sağlanan aktif koruma, hiçbir zaman pasif yangın korumanın yerini almaz. Ancak, birçok ülke mevzuatında sprinkler sistemlerinin sağladığı faydalar nedeniyle pasif korunma tedbirlerinde bir miktar azaltmaya gidilmesine izin verilmektedir. Söndürme sistemlerinin performansı ve yangını kontrol altına alma yeteneği, istatistikler ve birçok yangın testi ile ispatlanmıştır. Buna rağmen, güvenilirliği genellikle pasif korumadan daha düşük olarak algılanmaktadır. Pasif yangın korumanın aksine, aktif sistemler hareket ve tepki gerektiren mekanizmalara ihtiyaç duyar ve gerektiğinde etkili bir şekilde çalışması bir dizi bileşene dayanır. Bu bileşenlerin herhangi birinin kaybı, sistemlerin yetersizliğine yol açacaktır. Söndürme sistemleri uygun şekilde tasarlandığında, kurulduğunda ve bakımı yapıldığında çalışmama riski çok çok azdır.
Bu bildiride, su bazlı otomatik sprinkler sistemleri ile birlikte tesislerin nitelik ve ihtiyaçlarına göre tasarlanması gereken diğer otomatik söndürme seçeneklerinin (gazlı, köpüklü vb.) ve teste dayalı tasarım ihtiyacı bulunan yeni teknoloji yangın söndürme sistemlerinin (su sisi, depo tipi sprinkler vb.) fonksiyonlarına yer verilecektir. Bu sistemlerin performansına etki edebilecek tasarım faktörleri ortaya koyularak, operasyonel olarak başarılı çalışması için diğer mühendislik disiplinleri ile olan ilişkileri ve sistemlerin yetersizliğine yol açabilecek hususları engellemeye yönelik tavsiyelerde bulunulacaktır.