Hepsen Bahar Akyıldız, Demet Arslanbaş
Otoparklar modernleşen dünyayla birlikte şehirlerin planlanmasında önemli bir yer almakta ve özellikle trafik kaynaklı kirlilik göstergesi olarak önem kazanmaktadır. Bu otoparklarda araçların park edilmesi, otopark güvenliğinin sağlanması, otopark temizliği ve otopark ücretlerinin alınması gibi konularda görevli birçok çalışan içortam şartlarından etkilenmektedir. . Poliklorlubifeniller (PCB), atık veya halen kullanılmakta olan malzemelerden doğaya salınmaktadır. En önemli özellikleri doğada kolay bozunmadığından kalıcı olmalarıdır ve insan sağlığı üzerine çok ciddi etkileri bulunmaktadır.Bu çalışmada 3 katlı kapalı otoparktan alınan farklı boyutlardaki (<61µm ve 61-243µm) toz örneklerinde PCB kirletici seviyeleri belirlenmiştir. Her katından kompozit olarak alınan örnekler temizleme ve ön zenginleştirme işlemlerinden geçirilerek GC-MS cihazında analiz edilmiştir. Temizleme işlemi ile hazır hale getirilen örnekler, PCB izomer derişimlerinin belirlenmesi amacıyla EI modu olan GC-MS (Agilent Technologies 5977A-7890B) cihazıyla analiz edilmiştir. Cihazın PCB izomerleri için kalibrasyonu 15 hedef PCB mix karışımı (Accusstandard), geri kazanım (recovery) ve surrogate stadandartları için hazırlanmış kalibrasyon çözelti karışımları ile yapılmıştır. 15 PCB izomerleri için toplam ortalama konsantrasyonlar 111,83 g gr-1 olarak hesaplanmıştır. En yüksek katkıyı ortalama PCB31-28’in 23,77 ng gr-1 sağladığı belirlenmiştir.. Otoparklardan elde edilen PCB sonuçları literatürden elde edilen yol tozu sonuçlarına göre yüksek seviyelerdedir. Türkiye'de özellikle kamyonlarda kullanılan atık yağlardan elde edilen mazotların yüksek PCB içerdiği daha önce yapılan çalışmalarda ortaya konmuştur. Kapalı sistemlerde sıradan koşullar altında, kullanıcı veya çevre hiçbir şekilde PCB’ye maruz kalmaz. Ancak, PCB emisyonları ekipmanın, bakımı, onarılması, devreden çıkarılması sırasında veya hasarlı bir ekipmanın sızıntı yapması sonucunda ortaya çıkabilir. Isı transferi sıvıları, hidrolik sistemler ve vakumlu pompalar gibi ürünler örnek verilmektedir. Bu çalışmada elde edilen PCB konsantrasyonları da bu kaynakla ilişkilendirilebilir.