Ayşe Uğurcan Atmaca, Aytunç Erek, Orhan Ekren
Ejektör genleştiricili soğutma sistemlerinin performans analizleri için kurulan termodinamik modeller sistemdeki tersinmezlikleri ejektör kısım verimlilikleri ve soğutma sistemindeki bileşenlerin verimlilikleri üstünden ele alırlar. Sistem kayıpları ve tersinmezlikler termodinamik modellere sabit değerler olarak tanımlanır. Böylece sistem performans iyileştirmesinin gerçekçi çalışma koşullarına daha uygun olarak elde edilmesi amaçlanır. Literatürdeki termodinamik modeller çoğunlukla ejektör kısım verimliliklerine odaklanmaktadır. Ancak ejektör genleştiricili sistemler için kritik bir bileşen olan sıvı-buhar ayırıcısının sıvı ve buhar ayırma prosesleri için vermlilikleri de hem çevrimin toplam performansı hem de ejektörün performansı üzerinde etkilidir. Bu sebeple termodinamik modeller kurulurken sıvı ve buhar ayırma proseslerinin verimlilik terimleri de modele birer girdi olarak eklenmelidir. Bu çalışma kapsamında kurulan detaylı termodinamik modeller ejektör kısım verimlilikleri ve kompresör verimine ek olarak sıv-buhar ayırıcısı için de ayrı ayrı verimlilik değerlerini içermektedir. Ejektör genleştiricili bir soğutma çevrimindeki sıvı-buhar ayırıcısı verimliliğinin analizlerini içeren çalışmalar literatürde hem azdır hem de verilen sonuçlar kısıtlıdır. Ayrıca sonuçlar en iyi performans iyileştirmesinin sağlandığı optimum ikincil lüle basıncında sunulmalıdır. Ejektörün sıvı-buhar ayırıcı verimsizlik etkilerinin tasarım dışı çalışma koşulları anlamına gelen optimum ikincil lüle basıncı dışındaki basınçlarda değerlendirilmesi, çevrimde ejektörün etkinliğini yitirdiği aralığın belirlenmesinde yanıltıcı olabilmektedir. Bu çalışmada temel olarak sıvı-buhar ayırıcısının hangi verimsizlik değerlerinden sonra ejektörün performans iyileştirmesini etkisiz bıraktığı farklı çalışma koşullarında optimum ikincil lüle basıncı varsayımına göre ortaya konacaktır. Başka bir deyişle optimum ikincil lüle basıncında ele alınan R1234yf, R1234ze(E) ve R134a soğutkanları için farklı çalışma koşullarına göre ejektörün etkinliğini yitirdiği sıvı-buhar ayırıcı verimsizlik sınırları araştırılacaktır. Tüm ejektör kısım verimliliklerine ek olarak sıvı-buhar ayırıcı verimliliklerini de içeren termodinamik model MATLAB® ortamında kurulacaktır ve soğutkanların termodinamik özellikleri REFPROP v9.1 programı kullanılarak belirlenecektir.