Mustafa Eyriboyun
Dünyada ve Türkiye’de, nüfusla birlikte teknolojik ürünlerin çeşit ve sayılarının artışı enerjiye olan talebi de artırmaktadır. Enerji ihtiyacı halen büyük oranda fosil yakıtlardan karşılanmaktadır. Fosil yakıtların başlıca yanma ürünü olan karbondioksit salınmasına getirilen uluslararası kısıtlamalar yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ilgiyi artırmıştır. Kömürle var olmuş bir kent olan Zonguldak’ta bazı ocaklarda kömür üretimi tamamen durdurulmuş ve ocaklar terkedilmiştir. Terkedilmiş ocakların anayolları (galeri, tünel) zamanla yeraltı suları ile uç noktalar ise göçüklerle dolmaktadır. Bu ocaklardan biri olan Çaydamar Bölümü Ocakları hemen şehir merkezinin altında yer almaktadır. Ocaktan taşan su Üzülmez Deresine akmaktadır. Benzer şekilde Kilimli İlçesi merkezine bitişik mesafede Kilimli Bölüm Ocakları bulunmaktadır. Bu çalışmada Zonguldak Kömür Havzasına ait jeolojik sıcaklık gradyanı bilgileri dikkate alınarak, terkedilmiş maden ocaklarının, ısı pompası için düşük sıcaklıklı jeotermal ısı kaynağı olarak kullanılması durumunda kazanılacak enerji ve bunun kömür eşdeğeri, galerilerin birim kilometresi başına hesaplanmıştır. Isı pompası kompresörünün harcayacağı elektrik enerjisinin, bölgedeki kömürlü termik santrallerden karşılanması durumunda net korbondioksit salımında bir azalma olup olmayacağı irdelenecektir. Kışın ısı kaynağı olarak kullanılacak su, yazları da soğutma sistemlerinde yoğuşturma için kullanılabilir. Böylece daha düşük sıcaklıkta yoğuşturma yapılmasıyla, sistem performansı yükselecektir. Tipik bir soğutma sisteminde yoğuşturma için çevre havası yerine galerideki suyun kullanılmasıyla sağlanacak performans artışı da hesaplanmıştır.