Y.D.D. Yöntemi Kapsamında Yün Ve Plastik Esaslı Halı Kaplamalarının Çevresel Performansının Değerlendirilmesi Ve İç Mekân Hava Kalitesine Etkileri

Y.D.D. Yöntemi Kapsamında Yün Ve Plastik Esaslı Halı Kaplamalarının Çevresel Performansının Değerlendirilmesi Ve İç Mekân Hava Kalitesine Etkileri

Merve Tuna Kayılı, Gülser Çelebi

Yaşam Döngüsü Değerlendirme (YDD), yapı ürünlerinin yaşam döngüleri boyunca sebep olduğu çevresel etkilerin değerlendirilmesini sağlayan bir yöntemdir. Yapı ürünleri sisteminin girdi ve çıktılarıyla ilgili verilerin dökümünün yapılması, yapı ürünlerinin sebep olabileceği olası çevresel etkilerin değerlendirilmesi ve değerlendirme sonuçlarının yorumlanmasında kullanılan bu yöntem, ilk olarak endüstriyel ürünlerin çevresel etkilerinin belirlenmesi için uygulanmış olsa da, bugün yapı sektörü için çok önemli bir konumdadır. Avrupa Komisyonu da Entegre Ürün Politikası İletisinde YDD’nin ürünlerin vermiş olduğu çevresel etkilerin hesaplanması ve karşılaştırılması için en iyi yöntem olduğunu belirtmiştir.

Bu araştırmada, YDD yöntemi bağlamında plastik malzemelerin irdelenmesi amaçlanmıştır. Genel geçer anlamda plastiklerin bütün yapı malzemelerine oranla çevreye olan etkisinin daha çok olduğu kabul edilmektedir. Ancak, bu yargının, YDD ile çevresel etki analizi sonuçları incelendiğinde, bazı yapı ürünleri için tartışılabilir olduğu görülmektedir.

Bu bağlamda, çalışma kapsamında iç mekan zemin döşeme malzemelerinden plastik esaslı kaplama ve yün halı kaplama malzemelerinin YDD yöntemi ve BEES (Building for Environmental and Economic Sustainability) simülasyon programı kullanılarak çevresel etkilerine ulaşılmış, çevresel etki kategorilerine göre elde edilen veriler üzerinden bu iki malzemenin çevreye olan etkileri tartışılmıştır. Ayrıca bu iki kaplama malzemesinin, iç mekan hava kalitesine etkileri literatür desteğiyle irdelenmiştir. Bu veriler ışığında, yapı ürünlerinin nitelikli çevresel etki verilerine ulaşılabilmesinde, YDD yönteminin yeri ve önemine dikkat çekilmektedir.