Akıllı Yapı Kabukları

Akıllı Yapı Kabukları

Ahmet Vefa Orhon

Genel anlamıyla yapı kabuğu, yapı formunu tanımlamak ve kullanıcıların yapı içinde gereksinim duyduğu konfor şartlarını sağlamak üzere yapıyı çevreleyen/örten, çatı ve cephe elemanları gibi bileşenler içeren yapı elemanıdır. Geleneksel mimaride sabit özellikler taşıyan, nitelik açısından “değişmez” yapı kabukları, günümüzde artık akıllı malzemeler başta olmak üzere çağdaş malzemelerin gelişi, bilgisayarların ve nanoteknolojinin ortaya çıkışı ile birlikte değişimlere adapte olabilen – akıllı – yapı elemanları haline gelmiştir.

Yapı kabuğu, yapının mimari işlevini kütlesel olarak temsil etmek gibi estetik görevler dışında yapının konfor gereksinmesini istenilen düzeyde ve devamlılıkta sağlamak görevini de gerçekleştirir. Günümüzde konfor işlevini sağlamak üzere yapı kabuğundan beklenen nitelikler – enerji korunumu/kazanımı, doğal aydınlatma, doğal havalandırma, güneş kontrolü, ışık kontrolü, gürültü kontrolü gibi – giderek artıp karmaşıklaşmakta, sürdürülebilirlik endişeleriyle de çeşitlenmektedir.

Günümüzde kadar “şeffaflık“, “değişkenlik”, “uyarlılık”, “etkileşimlilik”, “enerji etkinlik”, “sürdürülebilirlik”, “ara yüz olmak” gibi pek çok niteliği birleştirerek karmaşıklaşmaya ve çeşitlenmeye başlayan akıllı yapı kabukları, bu çalışmada 3 örnek yapı üzerinden irdelenmiş, bu yapı elemanlarının giderek çeşitlenen ve giriftleşen işlevleri, malzemeleri ve teknolojileri ana hatlarıyla ele alınmıştır.