Mehmet Özgür Altuntaş
Havalandırmanın hacimsel hesaplara uygun sağlanmasının yanında, düşük emisyonlu ürün ve malzemelerinin kullanımının tercih edilmesinin de iç ortam hava kalitesi için önem arz ettiği anlaşılmaktadır. Bina yapımında kullanılan malzemelerin, havalandırma sistemleri ekipmanlarının, yeni mobilya ve eşyaların içeriğinde bulunan kimyasallar emisyon yoluyla iç ortam havasına karışmaktadır. Bir ürün veya malzemeden açığa çıkan emisyon tek başına, bir ihtimal, insan sağlığı için tehlikeli kabul edilmeyebilir; fakat, birçok yapı ürünü ve malzemesinden açığa çıkan kimyasallar, toplandıklarında ve birbiriyle etkileşime girdiğinde insan sağlığı ve yaşam kalitesi için tehlikeli boyutlara ulaşabilmektedir.
Amerikan GREENGUARD Environmental Institute (Çevre Enstitüsü)’nün Sertifika Programı ile 10,000’den fazla çeşit kimyasalın emisyonunun, insan sağlığı ve yaşamı için olumlu kabul edilebilecek seviyelerin altında tutulması hedeflenmektedir. Söz konusu emisyon sınır değerleri belirlenirken, ABD’nin EPA, Almanya’nın Blue Angel gibi halk sağlığı ile ilgili çeşitli kuruluşların ve programların kriterleri dikkate alınmaktadır. GREENGUARD standartları, farklı ürün ve malzeme grupları ile yaşam alanları göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Çocuk sağlığı, gelişimi ve öğrenme kabiliyeti iç ortam havasının kirlenmesinden daha çok etkilendiği için; sınır değerleri için uygulanan kriterler çocukların bulunduğu yaşam alanlarında daha emniyetli değerlere çekilmektedir. Bu çalışmada, genel yaşam alanları için hazırlanan GREENGUARD Indoor Air Quality (İç Hava Kalitesi) Standardı ile GREENGUARD Children and Schools (Çocuklar ve Okullar) Standardına göre yapılan sertifikasyon belirtilmektedir. GREENGUARD standartları; her ürün için 168 saatlik, ASTM D 5116 standardına da uygun oda testi sonunda; ürün ya da malzemenin toplam uçucu organik bileşik, formaldehit, her bir uçucu organik bileşik, toplam aldehit, toplam ftalat, solunabilir parçacık emisyon değerlerinin, belirli sınır değerlerle karşılaştırmasını esas almaktadır. Ses izoleli bir alüminyum esnek hava kanalının; gerek söz konusu GREENGUARD Standartları, gerekse Fransa’nın yapı ve dekorasyon ürünlerinin uçucu organiklerin emisyonlarına dair yönetmeliğine göre kimyasal emisyon analizi detaylı örnek olarak incelenmektedir.