Jeotermal Rezervuarlarda Yenilenebilirlik ve Sürdürülebilirlik

Jeotermal Rezervuarlarda Yenilenebilirlik ve Sürdürülebilirlik

Abdurrahman Satman

Birçok jeotermal saha genelde üretime başlamadan önce yeryüzüne ulaşan doğal akışkan ve ısı debisinden (yenilenebilir kapasite) daha yüksek akışkan ve ısı debisiyle üretilerek işletilir. Sahanın yenilenebilir kapasiteden daha yüksek kapasitede sürekli olarak işletilmesi mümkün değildir ve saha işletimi sürdürülebilir olmaktan çıkar. Ancak belirli bir süre üretimden sonra işletim durdurulursa, doğal akışkan ve ısı girişi jeotermal sistemi yeniler ve saha tekrar üretime hazır hale gelir. Bu şekilde (üretim ve daha sonra kapatma) periyodik bir yöntemle, jeotermal sistemler yenilenebilir ve sürdürülebilir olarak işletilebilir.

Bu bildiride yenilenebilirlik ve sürdürülebilirlik konusu incelenmektedir. Bir jeotermal saha belirli bir süre üretildikten sonra işletme durdurulursa, rezervuarın orijinal durumuna gelmesi durumu değerlendirilmektedir. Genelde Türkiye koşulları için geçerli düşük sıcaklıklı ve sıvı fazdan oluşan bir sistemin basınç ve sıcaklık davranışı modellenmekte ve bildiride tartışılmaktadır. Çalışmada belirli bir üretim periyodu sonrasındaki kapanma döneminde sıcaklık değişiminin özellikleri vurgulanmaktadır. Orijinal duruma dönüş için gerekli zaman, bildiride tartışıldığı gibi, birçok faktöre bağlıdır. Üretim süresi en önemli faktördür. Ancak doğal beslenme ve tekrar basma (reinjeksiyon) koşulları da orijinal duruma dönüş davranışını etkilemektedir.