Gönül Utkutuğ
Daha sürdürülebilir bir yaşam, çevre ve mimarlık perspektifinden bakılırsa, binaların evrimleşme süreci yeni başlamıştır. Yeşil, ekolojik, iklim ve çevre dostu, sıfır enerji (veya karbon-sıfır bina), yüksek performanslıgibi değişik etiketler taşıyan binalar hızla gündemimize girmektedir. Yanlışlıkla sürdürülebilir bina olarak da adlandırılabilen ve birbirinden çok da önemli farklılıklar taşımayan bu yaklaşımlar, yapılı çevreyi radikal bir biçimde dönüştürmekten çok, adım adım ilerleyen bir sürece işaret etmektedir. Bu nedenle, gerçek anlamı ile sürdürülebilir olmayıp, sadece sürdürülebilir binalara giden yolun kilometre taşlarını oluşturdukları unutulmamalıdır.
Binaların çevresel performanslarının sertifikalama ve derecelendirme sistemleri ile değerlendirilmesi, konulmuş olan hedefleri yakalamadaki başarı düzeyinin saptanması açısından çok değerlidir. Kendine özgü değerlendirme ve sertifikalama sistemleri olmayan, Türkiye ve benzeri ülkeler açısından, ülkeye özgü bir sistemin, bu sistemi besleyecek mevzuat, alt yapı ve uzman kadrolarının oluşturulmasının önemi büyüktür. Bu tür yetersizliklerin olduğu ülkeler, gelişmiş değerlendirme ve sertifikalama sistemleri olan ülkelerin yeni pazar alanları olma riski ile karşı karşıyadır.
Bu çalışmada, sürdürülebilirlik anlayışı yanı sıra bu yolda evrimleşme sürecini yaşamakta olan çeşitli yaklaşımların ana referansını teşkil eden “yüksek performanslı yeşil binalar” yaklaşımına odaklanılmaktadır. Anahtar özellikleri çerçevesinde açımlanmakta olan bu yaklaşım, BREEAM ve LEED sertifikalı bina analizleri ile de örneklenmektedir.