Bekir Cansevdi, Ümit Çallı, Arif Hepbaşlı
Özellikle 12 ay süre ile soğutma ihtiyacı olan tesislerde, Hava Soğutmalı Kondenserli Soğutucuların, Su Soğutmalı Kondenserli Soğutma Sistemlerine göre, kullanım kolaylığı ve rahatlığına karşılık, verim düşüklüğü ve işletme giderlerinin yüksekliği söz konusu iken, küresel ısınmanın artığı son yıllarda, sistemlerin aşırı sıcaklar nedeni ile bloke olma sorunlarında da önemli artışlar olmaktadır. Hava Soğutmalı Kondenserli Mekanik Soğutucuların, Kuru Tip Soğutucular ile desteklenerek ve doğal soğutma yaparak, yıl boyu soğutma ihtiyacı olan bazı tesislerde, % 50’ye varan enerji tasarrufu yapabilmek mümkün olmaktadır. Ancak sıcak havalarda tesisin tüm soğutma yükü, Mekanik Soğutma Cihazlarının üzerinde kalmaktadır. Gelişmiş kontrollü Adyabatik Soğutma Sistemlerinin, hem Kuru Tip Soğutucularda, hemde Mekanik Hava Soğutmalı Kondenserli Soğutucularda, verim artırdığı ve enerji tasarrufu sağladığı bir gerçektir. Manisa da kurulu ve yıl boyu soğutma suyu kullanan 600 kW bir Tesiste, Mekanik Soğutma yerine, gelişmiş kontrollü Adyabatik Soğutma destekli Kuru Tip Soğutucuya geçilmesi durumunda, Tesiste %75 enerji tasarrufu yapılabileceği tespit edilmiştir. Tesiste yapılan iyileştirme yatırımlarının tutarı, gerçekleşecek olan iyileştirme kazanımları ile 1 yılda geri kazanılmaktadır. Ayrıca Tesiste çalışan personel kışın bireysel elektrikli ısıtıcılar ile ısınmakta, yazın ise ortam sıcaklığı 40–45ºC ulaşmakta, çalışanların ve Tesisin performansında sorunlar yaşanmaktadır. Tesiste yapılacak soğutma sistemi iyileştirmesi sonucu, dışa atılan egzoz havası ayrıca değerlendirilerek, tesisin havalandırmasında kullanılması sonucu, hem enerji tasarrufu, hemde performans artışı sağlanacaktır. Bu makalemizde; adı geçen Tesiste yapılan soğutma iyileştirme çalışmaları anlatılacak olup, TÜBİTAK destekli bir proje ile geliştirilmiş olan Gelişmiş Kontrollü Adyabatik Soğutma Destek Cihazının, Kuru Tip Soğutucu ile birlikte kullanılması durumunda, elde edilen kazanımlar ve sonuçları hakkında bilgi verilecektir. Projenin sunuma yetişmesi durumunda, öngörülen ve gerçekleşen kazanımlar hakkında ayrıca bilgi verilecektir.