Müzelerde İç Çevre Gereksinimleri: Ayasofya, Topkapı ve Türk İslam Eserleri Müzeleri Bağlamında Türkiye’deki Durum

Müzelerde İç Çevre Gereksinimleri: Ayasofya, Topkapı ve Türk İslam Eserleri Müzeleri Bağlamında Türkiye’deki Durum

İbrahim Çakmanus, Arif Künar

Tarihi ve sanat eserlerinin kültürel ve maddi değeri çok yüksektir. Bu husus, söz konusu eserlerin saklama ve teşhir alanlarında iç çevre koşullarının özenle belirlenmesini ve korunmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda müzelerde sıcaklıklarının kışın 20–22ºC, yazın 24–26ºC civarında, bağıl nemin %45–60 arasında tutulması; havadaki kirleticiler, ışık vb.’nin kontrol altına alınması gerekmektedir. Ayasofya Müzesi, İslam Eserleri Müzesi ve Topkapı Sarayı Müzesi’nde tarafımızca yapılan etüt çalışmaları ve incelemelerde, standartlarda ve literatürde verilen söz konusu değerlerin sağlanamadığı görülmüştür. Aslında bu durum Ülkemizdeki diğer müzeler için geçerli olup, eserler üzerinde çok olumsuz etkileri olduğu değerlendirilmektedir. Bu nedenle bu ve benzer durumdaki diğer müzelerde geniş kapsamlı çalışmaların yapılmasının ve koşulların eserleri saklamaya uygun hale getirilmeye çalışılmasının çok yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada tarihi eserlerin saklanması için gerekli iç iklimsel şartlar, belirtilen üç müzedeki şartlar ile istenilen iklimsel şartları oluşturabilmek için HVAC tasarımında dikkate alınması gereken hususlar incelenmiştir.