Kriyojenik ve Mekanik Dondurma Sistemlerinde Donma Sürelerinin Gıda Türüne Bağlı Karşılaştırmalı İncelenmesi

Kriyojenik ve Mekanik Dondurma Sistemlerinde Donma Sürelerinin Gıda Türüne Bağlı Karşılaştırmalı İncelenmesi

Nazmi Yılmaz, Enver Yalçın, M. Ziya Söğüt

Başta gıda endüstrisi olmak üzere yaygınlığı hızla artan derin dondurma teknolojileri; ürünlerin yapısına bağlı olarak ürünün uzun süreli muhafazası veya yapısal özelliklerinin korunması için hızlı veya yavaş dondurma amacıyla kullanılan teknolojilerdir. Dondurma işleminin hızı hem gıda kalitesini hem de sistem kapasitesini doğrudan etkilediği gibi dondurma süreçlerinde doğrudan enerji tüketimini de etkiler. Ürünlerin dondurulma ve muhafaza süreçleri de dikkate alındığında geleneksel teknolojilere göre kriyojenik soğutma uygulamaları enerji performansı yönüyle öne çıkmaktadır. Bu çalışmada donma hızı referans alınarak; klasik ve kriyojenik dondurma yöntemlerinin soğutma yüküme bağlı enerji performans değerlendirmeleri yapılmıştır. Hesaplamalarda dört farklı ürün kullanılmış ve ürünlerin geometrik şekilleri de göz önünde bulundurulmuştur. İncelenen dört ürün için; kriyojenik dondurma yöntemi ile dondurma işleminin, geleneksek mekanik soğutma yöntemine göre %5 ile %15 gibi çok daha kısa sürelerde gerçekleştiği görülmüştür. Özellikle hava soğutmalı uygulamalarda yüksek enerji tüketimi düşünüldüğünde bu önemli bir sonuçtur. Çalışmada kriyojenik soğutmanın ürün üzerindeki etkileri de değerlendirilerek soğutma zinciri konusunda önerilerde bulunulmuştur.