Bir Yeraltı Kömür İşletmesinde Kompresör Soğutma Suyu Isısından Isı Pompasıyla Sıcak Su Eldesi

Bir Yeraltı Kömür İşletmesinde Kompresör Soğutma Suyu Isısından Isı Pompasıyla Sıcak Su Eldesi

Mustafa Eyriboyun, Gültekin Kara

Zonguldak’ta faaliyet gösteren Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) işletmelerinde, yeraltında, kömür kazısında kullanılan martapikörler için basınçlı hava üreten 21 adet kompresör bulunmaktadır. Bunların 11 adedi 7500 m3/h, 10 adedi 5000 m3/h debide, 7.5 kg/cm2 basınçta hava vermektedir. Kompresörler ara soğutmalı olup, soğutma suyu bir ısı değiştiricisinde, soğutma kulesinden gelen başka bir su ile soğutularak devridaim çalışmaktadır. Soğutma suyu debisi ortalama bir işgününde 15 kg/s, sıcaklık farkı 7 K’dir. Kompresörlerden dördü kuruma bağlı Üzülmez İşletme Müdürlüğü bünyesinde çalışmaktadır. Üç vardiya çalışan işletmede, 08:00-16:00 vardiya bitiminde aynı anda 800 kadar işçi banyo yapmaktadır. Banyo için gerekli sıcak su kömürlü kazanlar ile ısıtılmakta ve boylerlerde toplanmaktadır. Kişi başına yaklaşık 55 litre olmak üzere, toplam 44000 litre su, 10 °C’den 50 °C’ye ısıtılmaktadır. Bu çalışmada, kompresör soğutma suyunun soğutma kulesi vasıtasıyla soğutulması yerine, bir ısı pompası ile soğutulması ve bu sırada elde edilen sıcak suyun işçi banyosunda kullanılmasının, termodinamik ve ekonomik analizi yapılacaktır.