Jeotermal Rezervuarlarda Karbon Dioksit Miktarının Çoklu Tank Modeli İle Modellenmesi

Jeotermal Rezervuarlarda Karbon Dioksit Miktarının Çoklu Tank Modeli İle Modellenmesi

Alper Süleyman Can, Ömer İnanç Türeyen, Abdurrahman Satman

Türkiye’de son on yılda jeotermal enerjinin kullanımı konusunda büyük gelişmeler yaşanmaktadır. Jeotermal enerjinin kullanımının artmasıyla birlikte jeotermal rezervuar mühendisliği uygulama ve araştırmaları da önemini gittikçe arttırmaktadır. Jeotermal rezervuarların sürdürülebilir bir şekilde işletilmesi için kullanımı kolay ve uygun bir rezervuar modelinin oluşturularak ileriye yönelik gerçekçi tahminler yapılması gereklidir. Jeotermal rezervuarlar için literatürde çeşitli modelleme yöntemleri mevcuttur.

Türkiye’deki jeotermal sahaların hemen hemen hepsinde jeotermal su içinde çözünmüş değişen miktarlarda karbon dioksit bulunmaktadır. Bu çözünmüş karbon dioksitin üretim açısından etkileri oldukça önemlidir. Genel olarak kuyu içinde akış sırasında karbon dioksit açığa çıkarak buhar üretimine yardımcı olmaktadır. Rezervuar içindeki karbon dioksit miktarı zaman içinde üretim / reenjeksiyondan dolayı değişime uğramaktadır. Üretime etkisinin büyük olmasından dolayı, ileriye yönelik tahminlerin yapılmasında rezervuar içinde zamanla değişen karbon dioksit miktarlarının da hesaba katılması gerekir.

Bu çalışmada, rezervuar içindeki basınç, sıcaklık ve karbon dioksit miktarının değişiminin modellenmesi amacıyla bir model geliştirilmiştir. Geliştirilen model kütle dengesi ve enerji dengesi denklemlerine dayanmaktadır. Kütle dengesi denklemleri jeotermal akışkan ve karbon dioksit için yapılmaktadır. Enerji dengesi ise sıcaklığın hesaplanması için tüm sistem için yapılmaktadır. Bu çalışmada ise sadece karbon dioksit miktarlarının değişimi göz önünde bulundurulacaktır. Yapılan çalışmada gerçekleştirilen üretim / reenjeksiyon stratejilerinin ve doğal beslenmenin karbon dioksit miktarının değişimi üstündeki etkileri incelenmektedir.